Een unieke microbiota die al tijdens de foetale periode tot stand komt
Elk individu heeft een eigen microbiota, die uniek is en zich geleidelijk heeft ontwikkeld onder invloed van verschillende genetische en omgevingsfactoren.
Naast de genetische factoren spelen zwangerschap en vervolgens de bevalling een doorslaggevende rol bij het vestigen van de eerste micro-organismen in de darmflora.
Tijdens de zwangerschap worden de darmbacteriën van de moeder via de placenta overgedragen aan de ongeboren baby. Vervolgens zal de diversiteit van de darmmicrobiota van de baby rechtstreeks worden beïnvloed door de wijze van bevalling. Hetzij doordat het kind in contact komt met de vaginale en darmflora van de moeder, hetzij met de keizersnede.
De samenstelling van de microbiota wordt vervolgens grotendeels bepaald door de voeding. Voeding heeft het hele leven een fundamentele invloed op de kwaliteit en het evenwicht van de darmflora en is afhankelijk van onze keuzes: van borst- of flesvoeding tot onze eetgewoonten als volwassene. Het is belangrijk om te weten dat het grootste deel van de darmflora vooral wordt gevormd tijdens het foetale leven en tijdens de eerste 2 jaar van het leven van een zuigeling en dat deze een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van het immuunsysteem (zie Stand van zaken op het gebied van onderzoek en kennis).
Onder invloed van vele factoren, soms zelfs schadelijke
Naast de voeding zullen ook andere externe factoren, afhankelijk van onze levensstijl, de diversiteit en de kwaliteit van onze darmflora een min of meer gunstige invloed uitoefenen.
Sommige factoren kunnen de darmflora aantasten en dysbiose veroorzaken, d.w.z. een gebrek aan microbiotisch evenwicht dat schadelijk is voor het lichaam. Bekende gevolgen zijn infecties, met name spijsverteringsinfecties (bijvoorbeeld maag-darmontsteking), stress, bepaalde geneesmiddelen (antibiotica, ontstekingsremmers, protonpompremmers of PPI's die worden voorgeschreven bij brandend maagzuur), milieuverontreinigende stoffen, "toxische" stoffen zoals alcohol, tabak en drugs enz.
Tot op zekere hoogte heeft onze microbiota het vermogen om deze agressie te weerstaan en na enkele weken of maanden terug te gaan naar de "normale" toestand: dit is wat we bedoelen met het begrip van de weerstand van de microbiota.
Bij herhaalde agressies zal de dysbiose echter waarschijnlijk voortduren en onze gezondheid negatief beïnvloeden.
Bronnen:
- Didier Chos (2018) Prenons le pouvoir sur notre santé Vers une médecine sur mesure. Editions Solar.
- Gabriel Perlemuter, Anne-Marie Cassard (2016) Les bactéries, des amies qui vous veulent du bien. Editions Solar.
- Dossier de presse INRA (2017) Microbiote, la révolution intestinale (http://presse.inra.fr/Dossiers-de-presse/Microbiote-la-revolution-intestinale).
- Les fondamentaux de la pathologie digestive/Chapitre 13 Microbiote et immunité intestinale. Elsevier Masson Octobre 2014 (https://www.snfge.org/sites/default/files/SNFGE/Formation/chap-13_fondamentaux-pathologie-digestive_octobre-2014.pdf).
- C Landman, E Quévrain. Le microbiote intestinal : description, rôle et implication physiopathologique. La Revue de médecine interne (2016) 37 : 418-423(http://acces.ens-lyon.fr/acces/thematiques/immunite-et-vaccination/thematiques/virus-et-immunite/utiles-microbiote/pdf/1-s2.0-S0248866315011273-main.pdf).
- Communiqué de presse CNRS (2016) Le microbiote intestinal : un nouvel allié pour une croissance optimale (http://www2.cnrs.fr/presse/communique/4419.htm).