Vitamine D helpt bij de mineralisatie van botten, kraakbeen en tanden, draagt bij aan de normale werking van het immuunsysteem en helpt bij het behouden van een normale spierfunctie.
De voornaamste biologische functies van vitamine D
Vitamine D* draagt bij tot de normale absorptie en het normale gebruik van calcium en fosfor en het behoud van een normaal calciumgehalte in het bloed. Vitamine D zorgt voor de mineralisatie van botten, kraakbeen en tanden tijdens en na de groei; ze is nodig voor een normale groei en de botontwikkeling bij kinderen.
Samen met calcium helpt vitamine D om:
het verlies van botmineralen bij postmenopauzale vrouwen te verminderen, wat een risicofactor is voor osteoporose,
het risico op vallen door een instabiele houding en spierzwakte verminderen, wat een risicofactor is voor breuken bij mensen ouder dan 60,
het behoud van een normale spierfunctie en een goed gebit.
Vitamine D draagt ook bij aan de normale werking van het immuunsysteem en is betrokken bij het proces van de celdeling.
*Resultaten van wetenschappelijke evaluaties uitgevoerd voor gezondheidsclaims door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (Europese Commissie, 2016). Gezondheidsclaim: een claim die stelt, de indruk wekt of impliceert dat er een verband bestaat tussen een categorie levensmiddelen, een levensmiddel of een van de bestanddelen daarvan en gezondheid.
Voedingsreferenties
Vitamine D verwijst voornamelijk naar cholecalciferol (vitamine D3) en ergocalciferol (vitamine D2). Vitamine D3 wordt aangemaakt door de huidcellen op basis van een cholesterolderivaat onder invloed van ultravioletstralen (UV) B of wordt ingenomen via voeding van dierlijke oorsprong. Vitamine D2 is van plantaardige oorsprong. Vitamine D wordt naar de lever vervoerd, waar het een chemische transformatie ondergaat (hydroxylatie) om in het organisme opgeslagen te kunnen worden. Een tweede transformatie (ook via hydroxylatie) wordt in de nieren uitgevoerd om de actieve vorm van vitamine D aan te maken.
Voor vitamine D is de voedingsreferentie voor de bevolking als volgt:
Een toereikende inname wordt geschat op 10 μg/d voor kinderen van 7 tot 11 maanden en 15 μg/d voor kinderen van 1 tot 17 jaar. Zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven, hebben geen verhoogde behoefte aan vitamine D.
De voedingsreferentie voor de bevolking is de inname die de behoeften van bijna de hele onderzochte bevolking dekt, zoals geschat op basis van experimentele gegevens. Dit komt overeen met de voormalige aanbevolen voedingsinname.
Voldoende inname is de gemiddelde inname van een bevolking of bevolkingsgroep waarvan de voedingsstatus toereikend wordt geacht. Voldoende inname is de voedingsreferentie die wordt aangenomen wanneer de voedingsreferentie van de bevolking niet kan worden geschat omwille van onvoldoende gegevens.
Bronnen en inname van vitamine D
Vitamine D verschilt van andere vitaminen, aangezien ze zowel via de voeding ingenomen wordt als aangemaakt wordt door het organisme bij blootstelling aan de zon.
De aanmaak van vitamine D door de huidcellen kan tot 80% van de inname bedragen bij regelmatige blootstelling aan de zon.
Extra inname via een gevarieerde en evenwichtige voeding dekt over het algemeen de behoefte aan vitamine D zoals geschat door de voedingsreferenties. Bij bevolkingsgroepen die in de winterperiode in regio's met weinig zonlicht wonen of bij mensen met een donkere huidskleur, neemt de voeding echter een groter aandeel van de inname van vitamine D voor haar rekening.
De belangrijkste voedingsbronnen van vitamine D zijn levertraan en vette vis. Eieren en kaas worden ook vaak vermeld. In vergelijking bevatten groenten weinig vitamine D. Deze vitamine is goed bestand tegen hitte en blijft bewaard in gekookte voeding.
VOEDING
GEHALTE aan vitamine D (μg/100g)
Levertraan
250
Gerookte haring
22
Heilbot
21,2
Kaas met zachte korst
15
Sardien
14
Ei
1,88
Gewone kwark
1,5
Meer informatie over welke andere voedingsmiddelen vitamine D bevatten, vindt u op de website van het ANSES.
Tekort en teveel aan vitamine D
De voorraad vitamine D in het organisme kan enkel via de dosering van de vorm die het resultaat is van de eerste transformatie in de lever, namelijk calcifediol, beoordeeld worden. Een calciferolgehalte in het bloed lager dan 25 nmol/L duidt op een ernstig vitamine D-tekort.
Een tekort aan vitamine D leidt tot:
rachitis bij kinderen (botmisvormingen met vertraagde botvorming, spierzwakte, tetanus),
osteomalacie (bot- en spierpijn)
osteoporose bij volwassenen.
In Frankrijk toonde de slotanalyse van de Nationale Voedings- en Gezondheidsenquête 2006-2007 aan dat ongeveer 80% van de volwassenen een bloedwaarde voor calcifediol had die onder de drempelwaarde lag die als optimaal wordt beschouwd (75 nmol/L).
Meer dan 40% van de volwassenen had een matig tekort (<50 nmol/L) en ongeveer 5% een ernstig tekort (<25 nmol/L).
Intoxicatie met vitamine D is zeldzaam, maar kan worden veroorzaakt door dagelijkse supplementen met te hoge dosissen. Deze intoxicatie leidt tot hypercalciëmie (abnormaal hoge calciumgehaltes in het bloed), wat gekenmerkt kan worden door gebrek aan eetlust, misselijkheid, polyurie, constipatie, vermoeidheid, gewichtsverlies, hoofdpijn, depressie, nier- en vaatverkalkingen, hoge bloeddruk en bloedarmoede. Bij ernstige intoxicatie kan hypercalciëmie leiden tot onomkeerbaar nierfalen en hartfalen, wat kan resulteren in coma en de dood.
Gebrek: Dit begrip verwijst naar tekort met duidelijke klinische aanwijzingen.
Tekort: De term “tekort” wordt gebruik voor tekorten die alleen biologisch geobjectiveerd kunnen worden door het gebruik van indicatoren voor reserves. Dit gaat niet gepaard met duidelijke specifieke klinische verschijnselen. (Ministerie van Werkgelegenheid en Solidariteit 2000)
Wie kan u advies geven?
Naargelang uw fysiologische toestand kunt u advies vragen aan een apotheker of een arts raadplegen die vertrouwd is met microbiota, micronutritie of fytotherapie.
Deze apotheken hebben onze producten in huis. Alle apotheken kunnen binnen 48 uur producten van PiLeJe verkrijgen bij een groothandelaar-verdeler.
Anses (2016), Update van het nationale voedings- en gezondheidsprogramma: Bepaling van voedingsreferenties. Verslagen gebaseerd op collectieve expertise. Wetenschappelijke editie. https://www.anses.fr/fr/system/files/NUT2012SA0103Ra-2.pdf, geraadpleegd op 11 september 2018.
Anses (2017) Tabel met voedingswaarden Ciqual 2017. https://ciqual.anses.fr, geraadpleegd op 14 september 2018.
