Juist of fout: alles over fysieke activiteit

Juist Een zittende levensstijl verwijst naar de gemiddelde tijd die zittend of liggend wordt doorgebracht in wakkere toestand (buiten de periodes van slaap en maaltijden) of naar periodes van ononderbroken zitten van meer dan 2 uur. In de auto, op het werk achter de computer, voor de televisie… Periodes van langdurig zitten komen vaak voor, met heel wat schadelijke gevolgen voor de gezondheid. Vandaag de dag beschouwt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het als een wereldwijd probleem voor de volksgezondheid, dat wereldwijd de 4de risicofactor voor overlijden vormt.¹

Fout De WHO omschrijft lichaamsbeweging als "elke beweging die door de skeletspieren wordt voortgebracht en waarbij energie wordt verbruikt." Sport staat dan weer voor een lichamelijke activiteit waarbij de deelnemers zich houden aan een aantal gemeenschappelijke regels en waarbij een prestatiedoelstelling wordt vooropgesteld. Lichaamsbeweging is dus meer dan alleen sporten, het gaat erom het lichaam in beweging te krijgen - met andere woorden, gewoon bewegen. Verplaatsingen te voet of met de fiets of huishoudelijke taken worden dus ook gezien als lichaamsbeweging.

Juist en fout. Lichaamsbeweging alleen is niet voldoende om gewicht te verliezen. Regelmatige lichaamsbeweging vermindert echter het risico op overgewicht² en is een effectieve manier om het gewicht te stabiliseren:

• ze verhoogt het energieverbruik,
• ze heeft een positieve invloed op de bloedsuikerspiegel door het verbruik van suikers te versnellen en zo te voorkomen dat ze zich ophopen in het bloed,
• ze helpt het lichaam te verstevigen.

Fout Om aanzienlijke gezondheidsvoordelen te behalen, raadt de WHO volwassenen aan om minstens 150 minuten per week te bewegen aan matige intensiteit of 75 minuten aan hoge intensiteit. Als dit niveau moeilijk te bereiken is, is een beperkte hoeveelheid lichaamsbeweging toch goed voor de gezondheid.¹

De WHO is van mening dat weinig beweging altijd beter is dan geen beweging, ongeacht de leeftijd of fysieke conditie. Iedereen kan zijn dagelijkse hoeveelheid lichaamsbeweging op een eenvoudige manier verhogen door zoveel mogelijk verplaatsingen te voet te doen, de trap te nemen in plaats van de lift, te dansen, te tuinieren, te klussen… 

Fout Lichaamsbeweging vereist geen grote investeringen. Er zijn heel wat activiteiten die gratis zijn of weinig kosten, zoals wandelen, fietsen, online yoga- of stretch-sessies thuis. Een eenvoudige drinkbus kan als gewicht dienen om dagelijks de armspieren te trainen.

Juist Het is nooit te laten om met bewegen te beginnen! Voor mensen ouder dan 65 jaar zijn de aanbevelingen van de WHO hetzelfde als voor jongere volwassenen: minstens 150 tot 300 minuten per week matig intensieve lichamelijke activiteit. Dit heeft heel veel voordelen: verbetering in sterfte door alle oorzaken samengenomen, geestelijke gezondheid, cognitieve gezondheid en slaap. Vooral bij ouderen helpt lichaamsbeweging ook om vallen en verwondingen te voorkomen en de botsterkte te verbeteren.²

Juist Tijdens lichamelijke activiteit scheidt het lichaam hormonen af zoals endorfine, dopamine en adrenaline, die helpen om stress en symptomen van angst en depressie² te verminderen. Lichaamsbeweging verbetert ook de slaapkwaliteit. In groep bewegen samen met anderen zorgt ook voor sociale interactie en is zo bevorderlijk voor het mentale welzijn.

Juist en fout. Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen normaal ongemak bij het sporten en pijn die kan duiden op een blessure: in het laatste geval is het advies van een gezondheidsprofessional uiteraard aan te raden. Lichamelijke activiteit kan echter op elke leeftijd en onder alle omstandigheden worden beoefend: de WHO heeft aanbevelingen opgesteld voor mensen met chronische ziekten, mensen met een handicap, zwangere vrouwen, enz. Fysieke activiteit kan aangepast worden bij pijn maar moet niet stopgezet worden. In beweging komen, lopen en zo snel mogelijk de dagelijkse activiteiten hervatten zijn de belangrijkste aanbevelingen bij de behandeling van rugpijn van het type lumbago.²

Juist Om een positief effect op de gezondheid te hebben, lijkt het essentieel om op 2 fronten actie te ondernemen: ten eerste om sedentair gedrag te beperken en ten tweede om het dagelijkse niveau van lichamelijke activiteit te verhogen. We raden volwassenen aan om minstens 30 minuten per dag stevig te wandelen. Deze lichaamsbeweging kan heel wat vormen aannemen en beperkt zich niet alleen tot wandelen. Het kan ook gaan om tuinieren, afwassen, klussen, dansen, zwemmen… Het belangrijkste is om leuke lichamelijke activiteiten te vinden die zijn afgestemd op de eigen capaciteiten en mogelijkheden, om ze regelmatig met plezier te beoefenen en zelfs geleidelijk aan hun frequentie, intensiteit of duur te verhogen.